در اخبار 21 شبکه یک مورخ شنبه 29 آبان، با ذکر دلیل غیرقابل قبول کم شدن تعداد شهرهای به رنگ قرمز کرونایی در کشور، بیان شد: رئیس‌جمهور در جلسه ستاد ملی کرونا گفت، ممنوعیت تردد شبانه لغو شود. شاید یک سال لازم بود که با منتقدان این طرح هم صدا شده، تا اینکه نهایتاً قبول بفرمایند که این محدودیت‌سازی اثری چندان و کارایی لازم را ندارد. در گزارش خبری به درستی عنوان شد: لغو برخی از تصمیم‌گیری‌ها به معنای پایان کرونا نیست، بنابراین واکسیناسیون و رعایت شیوه‌نامه‌های بهداشتی همچنان تنها راه حل مقابله با این بیماری است. در ادامه اخبار آمد: زنگ حضور دانش‌آموزان از پس فردا (دوشنبه اول آذر) با بهبود اوضاع کرونایی به صدا در می‌آید. باید توجه داشت که بخش اعظم آرام گرفتن موج کرونا در کشور به علت روند طبیعی اپیدمی کرونا و قرار گرفتن در ادامه شاخه نزولی پیک پنجم در کشور است، نه ماهیت «بهبود اوضاع کرونایی» به علت واکسیناسیون. متاسفانه با انجام واکسیناسیون هنوز به سطح لازم «آستانه ایمنی جمعی» در هیچ یک از شهرهای کشور دست نیافته‌ایم. هرچند که تجارب نشان داده است واکسیناسیون نیز معجزه نمی‌کند و همواره باید کلیه معیارها و شیوه‌نامه‌های مهار کرونا در کنار واکسیناسیون به کار گرفته شود. شرایط رکوردشکنی و شیوع بی‌سابقه کرونا در کشورهای اروپایی از جمله شرایط اضطراری آلمان درس بزرگی است و باید ما را از «ساده‌اندیشی» دور نگه دارد. اگر 4 تا 5 ماه از پیک پنجم کرونا که در اواخر شهریور به وقوع پیوست، پیک ششم تجربه نشود، آن وقت می‌توان ادعا کرد که شاید واکسیناسیون کمر اپیدمی کرونا را شکسته است. هر گونه قضاوتی تا اواخر دی یا بهمن‌ماه 1400 در امر عادی جلوه دادن بحران کرونا و کم کردن توجه و حساسیت مردم به این امر، مخاطره‌آمیز بوده و به نفع رخداد پیک ششم کرونا خواهد بود. بنابرابن کنارگذاشتن محدودیت‌ها، شیوه‌نامه‌ها و عدم تحقق «آستانه همه‌گیری جمعی» با عدم پوشش کافی واکسیناسیون، به نفع رخداد پیک ششم به صورت قوی‌تر، با درگیری جوانان، کودکان، افراد غیرمصون و غیرواکسینه خواهد بود.

براساس آخرین آمار وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، نزدیک به ۶۵ درصد از مردم کشور در مقابل ویروس کرونا واکسینه شده‌اند، اما آیا دریافت دز سوم این واکسن نیز برای همه شهروندان فارغ از سن، جنس و بیماری زمینه‌ای ضروری است؟ به گزارش ایرنا، واکسیناسیون کرونا که از بهمن سال ۱۳۹۹ بر اساس سند ملی واکسیناسیون در ایران آغاز شد، به گفته مسئولین وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی از مرز ۱۰۰ میلیون دز تزریق هم گذشته است.

براساس آمار رسمی، تا کنون ۵۶ میلیون و ۶۵۳ هزار و ۹۴۷ نفر دُز اول، ۴۴ میلیون و ۷۲۶ هزار و ۴۷ نفر دُز دوم و ۷۶۵ هزار و ۲۳۵ نفر، دُز سوم واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند و مجموع واکسن‌های تزریق شده در کشور به ۱۰۲ میلیون و ۱۴۵ هزار و ۲۲۹ دُز رسید.

بنابر این آمار، بیش از ۸۰ درصد هموطنان در کشور واکسن کرونا را تزریق کرده و واکسیناسیون ۶۵ درصد جامعه هدف نیز تکمیل شده است. اما اولویت و ضرورت دریافت دز سوم (تقویتی) این واکسن برای گروه‌های جمعیتی متعدد، فارغ از سن و جنس و بیماری زمینه‌ای چگونه خواهد بود؟

دز سوم (تقویتی) واکسن کرونا که تحت عنوان «دز یادآور» هم شناخته می‌شود، با هدف حفظ و افزایش پاسخ ایمنی بدن به بیماری تزریق می‌شود.

مطابق با مصوبه کمیته فنی کشوری واکسیناسیون کووید ۱۹ تزریق این دز، براساس اولویت دریافت دز اول و دوم تزریق خواهد شد.

رییس اداره بیماری‌های قابل پیشگیری با واکسن وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در این باره می‌گوید: هموطنان براساس اولویت دریافت دز اول و دوم واکسن کرونا، دز سوم (تقویتی) را نیز دریافت خواهند کرد. اکنون تزریق این دز (یادآور) در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور آغاز و برند واکسن نیز با توجه به نوع واکسن تزریقی در نوبت اول و دوم تعیین خواهد شد.

هموطنان براساس اولویت دریافت دز اول و دوم واکسن کرونا، دز سوم (تقویتی) را نیز دریافت خواهند کرد. اکنون تزریق این دُز (یادآور) در دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور آغاز و برند واکسن نیز باتوجه به نوع واکسن تزریقی در نوبت اول و دوم تعیین خواهد شد.

به گفته محسن زهرایی، مراکز بهداشت و درمان بستری کننده بیماران کرونا، آزمایشگاه‌ها و مراکز ۱۶ ساعته با مراجعان مشکوک به این بیماری و سپس همه کارکنان نظام سلامت دز تقویتی را دریافت می‌کنند.

وی می‌گوید: اکنون مکاتبات برای تزریق دُز سوم (یادآور) هم به دانشگاه‌های علوم پزشکی ارسال و واکسن نیز در اختیار این مراکز قرار گرفته است. نوع واکسن هم باتوجه به مدل دز اول و دوم تزریق خواهد شد.

همچنین دکتری فیزیولوژی پزشکی و عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس در این باره به خبرنگار اجتماعی ایرنا گفت: برند دز سوم واکسن کرونا باتوجه به دو دز پیشین تعیین می‌شود. به عنوان مثال، در صورت استفاده از دو دز واکسن سینوفارم یا برکت، می‌توان برای دز سوم (یادآور) از واکسن آسترازنکا، فایزر، مدرنا یا جانسون‌اند جانسون استفاده کرد.

محمدرضا رئوفی با بیان اینکه واکسن‌های معادل اثربخشی را افزایش می‌دهد، افزود: در صورت استفاده از دو دز واکسن آسترازنکا، فایزر یا اسپوتنیک وی اما نباید از واکسن‌های ضدویروس اینکتیو (غیرفعال) اعم از برکت یا سینوفارم در دز یادآور استفاده شود.

وی توضیح داد: میزان آنتی‌بادی بدن پس از گذشت یک دوره زمانی کاهش می‌یابد، بنابراین دز سوم تقریباً برای تمامی گروه‌های جمعیتی و بیماران زمینه‌ای به عنوان یک یادآور با هدف افزایش سطح ایمنی بدن توصیه می‌شود.

• دز یادآور واکسن کرونا ۶ ماه پس از تزریق دز دوم دریافت شود

این دکتری فیزیولوژی پزشکی یادآور شد: دز سوم (یادآور) تقریباً ۶ ماه پس از تزریق دز دوم استفاده می‌شود، اما پس از دریافت این دز هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا الزامی است و تزریق هر سه دز واکسن کرونا نیز به طور قطعی مانع از ابتلا به بیماری نخواهد شد.

رئوفی ادامه داد: این ویروس دائماً جهش یافته و احتمال می‌رود برخی سویه‌ها به رغم تزریق واکسن بتوانند از سیستم ایمنی بدن فرار کنند. همچنین تمام جهش‌های ویروس کرونا قابل شناسایی نبوده و انتظار می‌رود، شماری از جهش‌ها در برخی کشورها معرفی نشوند. بنابراین رعایت ضوابط بهداشتی مقابله با کرونا پس از تزریق واکسن نیز باید ادامه داشته باشد.

به گفته وی، در ایران ضرورت تزریق دز سوم و اولویت دریافت براساس نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی تعیین شده و به گفته منابع رسمی، در صورت تزریق اولویت با کادر بهداشت و درمان کشور خواهد بود.

مهرداد روانشاد، دکتری ویروس‌شناسی پزشکی نیز در خصوص ضرورت دریافت و چگونگی تعیین نوع دز سوم اظهار داشت: براساس مشاهدات پزشکی مشخص شد، پس از تزریق دز دوم واکسن کرونا، ایمنی کامل ایجاد نمی‌شود. بنابراین برای افزایش اثربخشی واکسن از دز سوم که تحت عنوان «یادآور» شناخته شده، استفاده می‌شود.

وی تاکید کرد: مطالعات علمی در این زمینه محدود و مستلزم تکمیل تحقیقات پزشکی است، اما مطالعات اولیه در این رابطه نشان می‌دهد که می‌توان از انواع متفاوت واکسن استفاده کرد.

روانشاد خاطرنشان کرد: این دز الزاماً نباید با دو دز پیشین یکسان باشد. به عنوان مثال در صورت تزریق دو دز از واکسن سینوفارم یا برکت می‌توان برای دز یادآور از برند آسترازنکا (با فناوری ساخت متفاوت از برکت و سینوفارم) استفاده کرد.

این استاد علوم پزشکی ادامه داد: ورود ویروس کرونا به بدن در قالب عفونت طبیعی و همچنین تزریق واکسن، ایمنی مادام‌العمر ایجاد نمی‌کند. به تدریج با گذشت زمان مصونیت در مقابل ویروس از بین رفته و در سال‌های آتی نیز احتمالاً کشورها از واکسیناسیون مجدد بهره خواهند گرفت.

• آیا تزریق دز سوم واکسن کرونا برای همه ضروری است؟

وی توضیح داد: برای استفاده از برخی واکسن‌ها نظیر آسترازنکا و اسپوتنیک-وی که براساس وکتور ویروسی (زیست‌شناسی مولکولی یا حامل برای میان‌گذاری قطعات دیان ای بیگانه در ژنوم سلول میزبان) ساخته می‌شوند، بدن را وادار به واکنش کرده و بر این اساس باید گفت، احتمالاً در سال‌های آتی به طور مرتب نمی‌توانند مورد استفاده قرار بگیرند.

روانشاد افزود: اما شماری از واکسن‌ها همچون سینوفارم یا برکت که بر پایه ویروس کشته شده یا پروتئین‌های نوترکیب (مثل کووپارس موسسه رازی ساخته می‌شوند) در سال‌های آینده مرتباً می‌توانند تجدید شوند.

وی با اشاره به بیماران زمینه‌ای اضافه کرد: این دز باتوجه به بازه سنی و بیماری‌های زمینه‌ای نیز می‌تواند متغیر باشد، بنابراین توصیه می‌شود که پس از تزریق دز دوم واکسن کرونا، وضعیت ایمنی بدن ارزیابی و در صورت عدم ایجاد مصونیت موردنظر، دز سوم تزریق شود.

به گفته وی، دز سوم واکسن کرونا برای افزایش ایمنی بدن تزریق می‌شود، اما این دز هم به طور قطعی از ابتلاء به کرونا جلوگیری نمی‌کند، بنابراین رعایت پروتکل‌های بهداشتی مقابله با کرونا پس از تزریق دز سوم نیز الزامی است.

اگر اجازه می‌دادیم مردم به سبک خودشان زندگی کنند، از دیدن نماز خواندن جوانی که شلواره پاره به تن دارد تعجب نمی‌کنیم. آپارات؛ گزارش سالانه خود را منتشر کرد. یکی از نکات جالب این گزارش، 10 شخصیت پربازدید این سایت اشتراک ویدیو است. به این اسامی دقت کنید: «شهید حاج قاسم سلیمانی، محمدرضا شجریان، مجتبی شکوری، باب اسفنجی، جناب‌خان، محمود کریمی، محمود احمدی نژاد، رونالدو، حسن ریوندی و علی اکبر رائفی‌پور»

می‌بینید؛ جامعه یعنی این. سلیقه‌های مختلف در میان این 10 اسم وجود دارد. شاید اگر آپارات این 10 را 20 می‌کرد این تنوع را بیشتر می‌شد درک کرد.

جامعه پویا جامعه‌ای است که در آن هم محمود کریمی شنیده شود هم محمدرضا شجریان، هم پای سخنان رائفی پور بنشینند و هم پای حسن ریوندی بخندند.

مسئولان محترم کشور این گزارش خواندنی را ببیند و متوجه تضارب آرا در میان مردم شوند. همه نباید مثل هم باشند. تنوع در جامعه را نمی‌شود نادیده گرفت و به همه گفت آنگونه زندگی کنید که ما می‌گوییم. نه، آپارات نشان داد که مردم به گونه‌ای دیگر زندگی می‌کنند.

اگر اجازه می‌دادیم مردم به سبک خودشان زندگی کنند، از دیدن نماز خواندن جوانی که شلوار پاره به تن دارد تعجب نمی‌کنیم. از دیدن دختری که در ادبیات رسمی به آن بدحجاب می‌گویند در مسجد شاخ در نمی‌آوریم.

آنقدر اینگونه فکر کرده‌ایم که از طریق ظاهر و سبک لباس پوشیدن افراد، ایمان آنها را در سنگ ترازو قرار می‌دهیم و در این درحالی است که تقوا در عمل آدم‌هاست و چه با تقواهایی که هیچ وقت دکمه بالای پیراهن خود را نبستند.

آن‌ها به دنبال آنچه می‌روند که دوست دارند. مثلاً شجریان، احمدی نژاد و حسن ریوندی جای در صداوسیما ندارند اما مردم پیگیر آنها هستند و دوست دارند آنها را بشنوند. این درحالی است که تلویزیون با نشان ندادن اینها فکر می‌کند رنگ فراموشی به ذهن مردم پاشیده است اما در واقعیت اینگونه نیست.

نکته جالب اینجاست که اگر صداوسیما چنین گزارش تهیه کند، ما آدم‌هایی را می‌بینیم که شبیه هم هستند و بسیار کم با هم اختلاف دارند. چون در تلویزیون و رادیو سعی می‌شود کسانی به قاب تصویر و صدا راه پیدا کنند که شبیه مدیران صداوسیما هستند و مثل آنها فکر می‌کنند. صدای مخالف خیلی کم شنیده می‌شود و در بسیاری از مواقع اصلاً شنیده نمی‌شود.

حضور محمود کریمی و رائفی‌پور در این لیست نشان می‌دهد که بخش مذهبی جامعه هم به شدت در فضای مجازی فعال هستند و این یعنی بهتر است به جای بستن وفیلتر کردن، به سمت حرکت‌های ایجابی حرکت کنیم. نبندید بلکه شما هم حضور داشته باشید و فعالیت کنید.

عصر ایران

واژگونی یک دستگاه اتوبوس حادثه‌آفرین شد

ایلنا: سخنگوی اورژانس کشور از واژگونی اتوبوس در اثر لغزندگی در محور سمیرم به شهرضا خبر داد. مجتبی خالدی سخنگوی اورژانس کشور درباره جزییات این حادثه گفت: در ساعت ۱۴: ۳۹ عصر دیروز یک مورد واژگونی اتوبوس در اثر لغزندگی در محور سمیرم به شهرضا ۲۰ کیلومتری شهرضا به سامانه اورژانس کشور اطلاع داده می‌شود. وی با بیان اینکه ۱۰ دستگاه آمبولانس به محل حادثه اعزام شده است، ادامه داد: تا این لحظه ۳۶ مصدوم منتقل شده‌اند.

اسامی پرطرفدار نوزاد دختر و پسر در سال ۱۴۰۰

باشگاه خبرنگاران جوان: سخنگوی سازمان ثبت احوال گفت: فاطمه برای دختران و امیر علی برای پسران بیشترین فراوانی را از آغاز سال ۱۴۰۰ تا به امروز داشته است. سیف الله ابوترابی سخنگوی سازمان ثبت احوال درباره نام‌های پرطرفدار اظهار کرد: در سال ۱۴۰۰ فاطمه برای دختران و امیر علی برای پسران بیشترین فراوانی را تا امروز داشته است. او افزود: نام‌های انتخاب شده برای نوزادان پسر با بیشترین فراوانی از ابتدای سال جاری به ترتیب شامل امیرعلی، محمد، علی، امیرحسین، حسین، آراد، آریا، ابوالفضل، آیهان، سامیار، امیرعباس، ماهان، محمدحسین، کیان، محمدطاها، مهدی، علیرضا، محمدرضا، محمدمهدی و امیر مهدی است. ابوترابی در ادامه گفت: برای دختران به ترتیب اسامی فاطمه، زهرا، رستا، حلما، آوا، زینب، بهار، مرسانا، آیلین، ریحانه، رها، دلوین، یسنا، نیلا، هانا، باران، فاطمه زهرا، نفس، نازنین زهرا و سلین بیشترین فراوانی را در میان اسامی منتخب برای نوزادان متولد شده از آغاز سال ۱۴۰۰ تا کنون داراست.

انفجار کوره آجرپزی در میانه

ایلنا: سخنگوی سازمان اورژانس کشور از مصدومیت ۶ نفر به دلیل انفجار در کوره آجرپزی خبر داد. مجتبی خالدی سخنگوی اورژانس کشور گفت: یک حادثه انفجار در کوره آجرپزی در میانه-روستای کلوچه خالصه در ساعت ۰۷: ۳۰ اتفاق افتاد. وی ادامه داد: دو دستگاه آمبولانس اعزام شدند و ۶ مصدوم به بیمارستان انتقال یافتند.

پراید، صدر نشین تصادفات در بین خودروهای سواری اصفهان

یلدا توکلی: بیشترین عامل وسیله نقلیه درگیر در تصادفات فوتی و جرحی در استان اصفهان مربوط به خودروی سواری پراید است. سرهنگ محمدرضا محمدی رئیس پلیس راهور فرماندهی انتظامی استان اصفهان در این رابطه گفت: براساس تحقیقات صورت گرفته توسط کارشناسان پلیس راهور استان بیشترین عامل وسیله نقلیه درگیر در تصادفات فوتی و جرحی خودروهای سواری به میزان 46 درصد بودند. وی افزود: در این میان خودروی سواری پراید با 18 درصد بیشترین عامل وسیله نقلیه درگیر در تصادفات فوتی و جرحی در استان بوده است. رئیس پلیس راهور فرماندهی انتظامی استان اصفهان بیشترین جان باختگان در تصادفات را متعلق به راکبان موتورسیکت که در سنین بین 18 تا 25 سال بودند عنوان کرد و گفت: بیشترین جان باختگان عابر پیاده نیز متعلق به رده سنی 55 تا 70 سال است. سرهنگ محمدی خاطر نشان کرد: از تعداد نزدیک به 200 جان باخته ناشی از تصادفات 92 نفر موتورسیکلت سوار و 66 نفر عابر پیاده بودند. این مقام انتظامی ادامه داد: بیشترین فراوانی فوتی و جرحی در استان مربوط به ساعات 16 تا 20 به میزان 24 درصد تعلق دارد.

آلوده‌ترین روز تهران با شروع ماه آذر

ایسنا: بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای تهران میانگین شاخص کیفیت هوای تهران در نخستین روز آذرماه با ثبت شاخص ۱۶۵، آلوده‌ترین روز سال ۱۴۰۰ و کیفیت هوا در این روز برای دومین بار از ابتدای سال جاری در شرایط ناسالم برای همه شهروندان قرار گرفت. اولین روزی که شاخص کیفیت هوا از محدوده ناسالم فراتر رفت، ۱۸ تیرماه بود که شاخص ۱۶۲ برای آلاینده ازن ثبت شد. شاخص کیفیت هوا برای آلاینده ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون در اکثر ایستگاه‌های شهر تهران در محدوده ناسالم قرار دارد که بروز این شرایط به دنبال تداوم شرایط پایدار جوی و کاهش محسوس سرعت باد از چند روز گذشته رخ داده است و با وجود بارش باران صبح امروز (اول آذرماه) شاخص کیفیت هوا تا حوالی ظهر در شرایط ناسالم قرار گرفت.

تحولات خانواده در دهه‌های اخیر در کشور ما با فرصت‌ها و تهدیدهایی مواجهه بوده است. بالا رفتن سن ازدواج جوانان، رشد روز افزون آمار طلاق تا آن‌جا که برخی ایران را در زمرهِ یکی از چند کشور پرطلاق دنیا دانسته‌اند، افزایش اضطراب در روابط زن و شوهر و افزایش اعتیاد، فرار دختران و بزهکاری نوجوانان و جوانان که نشان از کاهش کارآمدی خانواده دارد، دلیلی قانع کننده بر تهدیدها و نگرانی‌هاست. خانواده‌های امروزی دیگر مانند گذشته محدود نیستند. مهم‌تر آنکه نه تنها عوامل تأثیرگذار بر خانواده‌ها تعدد و تنوع یافته‌اند بلکه ضرورتاً همه این عوامل در بیرون از فضای خانواده نیستند. اینترنت و ماهواره برای بسیاری از خانواده‌ها ابزار و عواملی غریبه محسوب نمی‌شوند. اگر تلاش خانواده‌ها قبلاً معطوف به کنترل فرزندشان برای جلوگیری از اعتیاد و فساد اخلاقی (که زمینه‌هایش در خارج از خانواده وجود داشت) بود امروزه این زمینه‌ها به داخل خانواده‌ها آمده‌اند. این تحولات ناشی از مدرنیته به دلیل آنکه مدرنیسم ذاتاً با فردگرایی پیوند ارزشی عمیقی دارد، به تضعیف استحکام و کارآمدی نهاد خانواده منجر شده و موجبات نگرانی و دغدغه کارشناسان و مسئولان را فراهم می‌کند. برخی از مهمترین مصادیق تغییر و تحولات خانواده ایرانی به شرح زیر است:

تحولات جنسیتی خانواده: در یک نگاه به نظر می‌رسد خانواده ایرانی در حال زنانه شدن است و ادراک‌ها، گرایش‌ها و کنش‌های زنانه در خانواده غلبه می‌یابد. نمودهای این تحول را در موارد پرشماری مشاهده می‌کنیم. هم اکنون ساختار قدرت در خانواده در حال زنانه شدن است و اگر در خانوادة سنتی ایرانی اقتدار مردانه گاه حالتی افراطی می‌یافت امروزه خانواده به سمت حاشیه نشینی مردان و تغییر جایگاه آنان از سرپرست به تدارکچی تحول می‌یابد. نمود دیگر زنانه شدن را می‌توان در مدیریت ارتباطات و خویشاوندی توسط زنان دید. هم اکنون روابط خانوادگی به سمت طایفة مادری متمایل می‌شود و فرزندان با خویشان مادری احساس قرابت و همرنگی بیشتری دارند. الگوی توزیع ثروت در خانواده نیز نشانهٔ غلبه یافتن نگاه‌ها و گرایش‌های زنانه است؛ به گونه‌ای که خانوادة امروز بیش از نسل گذشته برای تجملات زندگی، دکوراسیون و خرید لوازمی که زنان به داشتن آن راغب‌ترند، هزینه می‌کند. فرزندسالاری نیز پدیدة جدیدی است که در خانوادة ایرانی بیش از خانواده‌های دیگر به چشم می‌خورد و می‌تواند تا حدی نتیجة غلبه یافتن احساسات در خانواده باشد.

عرفی‌گرایی: ظواهر و قرائن مختلف نشان دهنده آن است که خانواده به تدریج از شریعت دور شده و به سمت دین معنوی حرکت می‌کند و مصادیق زیادی از سبک زندگی کنونی خانواده ایرانی نشان دهنده غلبة ارزش‌های مادی و فردگرایانه بر ارزش‌های دینی است. کاهش اطاعت پذیری فرزندان از والدین، کاهش ارتباطات رحمی با انگیزة رضای خداوند، کاهش مسئولیت پذیری سرپرست خانواده و همچنین تمکین همسر، سهل انگاری خانواده در تربیت اعتقادی و رفتاری فرزندان، کاهش اهتمام به کسب درآمد از راه‌های حلال، کم رنگ شدن حریم‌ها در روابط دوستانه و طایفه‌ای، افزایش روابط دختر و پسر در زمان نامزدی بدون عقد و مواردی از این دست نشانه‌هایی از این تغییرند.

رسانه‌ای شدن خانواده: شاید بتوان مهم‌ترین پیامد حضور رسانه و به ویژه تلویزیون در جامعه ایران را تولد «خانوادة رسانه‌ای» دانست. خانوادة رسانه‌ای خانواده‌ای است که وجود خارجی ندارد، اما توسط رسانه‌ها «بازنمایی» می‌شود. در اینجا رسانه با نادیده گرفتن تنوعات اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی، الگویی را به منزلة الگوی مرجع به خانواده‌ها ارائه می‌دهد که نشان دهنده قشر متوسط و مرفه جامعه است و سبب می‌شود تا انتظارات اقتصادی خاص در قشرهای مختلف شکل گیرد و الگوی تولید، توزیع و مصرف در خانوادة ایرانی تغییر کند. شاید بتوان مهم‌ترین ویژگی موجود در الگوی رسانه‌ای خانواده را غیر بومی بودن آن دانست. رسانه گروه‌هایی را گروه مرجع و پیام فرست برای مخاطبان معرفی می‌کند که نه صلاحیت اخلاقی دارند و نه نمایش دهندة فرهنگ ملی‌اند.

شکاف نسلی طولی و عرضی: از دیگر مصادیق تحولات خانواده ایرانی در عصر حاضر، شکاف میان نسل‌ها به صورت طولی و عرضی است. یعنی تفاوت نظام‌های ارزشی و تمایلات رفتاری افراد در خانواده هم به صورت طولی و میان نسلی (یعنی والدین و فرزندان) و هم به صورت عرضی (میان اعضای خانواده) در سال‌های اخیر محسوس‌تر است. اگرچه مقوله شکاف نسلی طولی میان نسل‌های گذشته و حال و آینده امری متاخرتر به نظر می‌رسد اما پدیده شکاف نسلی عرضی میان اعضای یک نسل در درون خانواده یک واقعیت اجتماعی جدید به نظر می‌رسد. یعنی فرزندان هم سن و سال یک نسل در درون یک خانواده نیز لزوماً با یکدیگر تطابق ارزشی ندارند و بعضاً برای دیالوگ مشترک با یکدیگر هم دچار بحران و مساله هستند.

آینده خانواده ایرانی و ظرفیت‌های آن: اگرچه خانواده ایرانی در حال حاضر با مسائل، بحران‌ها و دغدغه‌های متعددی مواجه است و بیم آن می‌رود که این مسائل روند تحولات خانواده را به سمت و سوی زوال و بحران فروپاشی برده و خانواده به معنای دینی و ایرانی آن به شکلی از خانواده که در حال حاضر در دنیای غرب (هم خانگی) وجود دارد، متحول گردد اما باید اذعان داشت که خانواده ایرانی دارای یک سری ویژگی‌ها و مناسبات خاص خود است که در مواجهه با نظام ارزشی مدرن و در برابر روند تحولات نقش مانع و قوام خانواده ایرانی را ایفا می‌کنند.